Niet jongeren, maar ouderen wonen steeds minder vaak alleen

Mensen die alleen wonen, het zijn er steeds meer in Nederland, maar het zijn niet degenen die je zou verwachten: Oudere mensen wonen juist vaker samen, terwijl jongeren meer en meer alleen wonen.

Volgens nieuwe cijfers van het CBS woonde vorig jaar 17,4 procent van de Nederlanders alleen. In 2008 was dat nog maar 15,7 procent. Gek genoeg, zijn het niet de ouderen die voor de stijging zorgen. Zeventigers en tachtigers wonen minder vaak alleen dan tien jaar geleden, twintigers juist vaker.

De verklaring laat zich raden: mensen worden steeds ouder. Daardoor is de leeftijd waarop ze alleen achterblijven ook steeds hoger. Daarnaast verhuizen ouderen minder vaak naar een zorginstelling. Bovendien gebeurt dat pas op hogere leeftijd.

Zo kon het aantal alleenwonende zeventigers en tachtigers dalen van 37 procent in 2008 naar 33 procent nu. Door de vergrijzing zijn er in absolute zin wel meer oudere alleenwonenden.

De stille generatie

De oudere van nu wordt tot de stille generatie (tussen 78 en 93 jaar oud) gerekend. Deze generatie groeide op in een tijd van wederopbouw, gemeenschapszin en verzuiling. Men is niet gewend om de stem te verheffen, houdt zich liever aan de regels en doet wat wordt gevraagd.

De stille generatie is bovendien niet gewend om te scheiden. Het maakt dat áls beide partners nog in leven zijn ze ook bij elkaar wonen. Behalve de hogere levensverwachting is dat nog een verklaring waarom er minder ouderen alleen wonen.

Babyboomers

Hoe anders is dat voor babyboomers, die 63 tot 78 jaar oud zijn. Zij worden ook wel de protestgeneratie genoemd en waren de eersten die experimenteerden met nieuwe samenlevingsvormen, zoals samenwonen voor het huwelijk, wachten met kinderen en het blijven werken van de vrouw.

Ook kwamen echtscheidingen steeds vaker voor. Dat zie je terug in de cijfers: meer dan een vijfde van de 65- tot 70-jarigen woont alleen. Deels zullen zij te maken hebben met een overleden partner, maar deels zal het ook komen doordat koppels vaker uit elkaar zijn gegaan.

Generatie X

Generatie X (48 tot 63 jaar oud) staat bekend als een generatie van verbinders. Waar de babyboomers vooral de vrijheid opzochten, zocht generatie X meer elkaar: het collectief werd weer belangrijk.

Dat heeft vermoedelijk te maken met de verschillende omstandigheden van beide generaties: de babyboomers maakten een enorme economische groei mee, terwijl generatie X haar eerste baan moest zoeken in de crisis van de jaren tachtig, waarin werk en woningen schaars waren.

Generatie X behoorde tot de eerste groep die echtscheidingen echt normaal vond. Tussen de 16 en 18 procent van deze generatie woont alleen, deels omdat het taboe op scheiden bij hen is verdwenen.

Millennials

De millennials hebben een belangrijke overeenkomst met generatie X: ze worden allebei een ‘verloren generatie’ genoemd, omdat ze jongvolwassen waren ten tijde van een economische crisis. Er is ook een belangrijk verschil: single zijn is nog normaler geworden.

De meeste alleenwonenden vind je dan ook onder jongeren, concludeerde het CBS. Ze wonen in de stad en vallen onder generatie Y, zoals millennials ook wel worden genoemd. Door hun leeftijd en leefstijl, niet zelden zijn ze nog student, wonen ze vaak alleen.

Dat blijkt ook uit de cijfers van het CBS: in de studentensteden wonen de meeste mensen in hun eentje. Groningen gaat op kop met 37 procent alleenwonenden, maar ook in steden als Maastricht, Delft en Wageningen ligt dit percentage ruim boven de 30 procent.

Millennials zijn veel vaker single dan oudere generaties, nog een logische verklaring voor het hoge aantal alleenwonenden. In tien jaar tijd is dit percentage in de leeftijdscategorie 25 tot 30-jarigen alleen maar verder gestegen, van 25,7 naar 27,8 procent.

De eindconclusie

Alleen wonen is dus in de afgelopen decennia steeds gebruikelijker geworden. Zelfs in de laatste tien jaar is het percentage alleenwonenden nog met ruim anderhalf procentpunt gestegen.

Er bestaan verschillen tussen generaties: bij de stille generatie zijn echtscheidingen zeldzaam, terwijl ze bij generatie X gemeengoed zijn geworden. Millennials zijn dan weer het vaakst single. Het zijn allemaal factoren die een rol spelen bij het aantal alleenwonenden in Nederland.